Een rondleiding over het GWL-terrein

Al sinds de oplevering is het GWL-terrein een wijk waar veel rondleidingen plaatsvinden. Uit binnen- en buitenland komen veel beleidsmakers, achitecten, studenten en anderszins geïnteresseerden in de architectuur of het duurzame karakter van de wijk een kijkje nemen.
De Koepelvereiniging biedt ook de mogelijkheid tot begeleide rondleidingen. Aanvragen kunnen per email gestuurd worden naar het contactadres. De kosten voor groepen bedragen 75 euro.

De rondleiding begint op het Waterspiegelplein, een van de twee grote pleinen op het GWL-terrein. Het plein is door het Rotterdamse bureau West 8 als een groot stadsplein ontworpen. In de zomer van 2001 werd op initiatief van een aantal bewoners een jeu de boules baan aangelegd en heeft Stadsdeel Westerpark daar de bijbehorende bankjes bij geplaatst.

Het plein wordt aan twee kanten geflankeerd door bouwblokken van Meyer & van Schooten Architecten. Dit bureau heeft de meeste woonblokken op het GWL-terrein ontworpen: de blokken 4, 5, 7, 9, 10 en 12. Meyer en Van Schooten noemen helderheid, orde, detaillering en gebruik van materialen sleutelfactoren in het ontwerp. De noordgevel van blok 4 is dan ook een strak stramien van gelijkvormige ramen op gelijke afstand in het rode baksteen. De zuidgevel geeft een veel vriendelijker aanblik. Hier is de wand van Red Cedar-hout onderbroken door de balkons van de maisonnettes op de eerste etage. Op de begane grond bevinden zich bedrijfsruimtes. Deze waren nadrukkelijk niet als winkelruimtes bedoeld, omdat het stadsdeel de winkels wil concentreren aan de Van Limburg Stirumstraat in het hart van de oude Staatsliedenbuurt.

Het blok bevat 22 premie-koopwoningen.

Blok 5 ziet er heel anders uit dan de andere woonblokken van Meyer & van Schooten op het GWL-terrein. Roberto Meyer en Jeroen van Schooten zijn ook de architecten van het veelbesproken ING-kantoor aan de Zuidas in Amsterdam, dat zich kemerkt door veel glas. Dat vele glas zit ook aan de noordgevel van blok 5. Achter deze gevel liggen de binnenstraten van de 24 ouderenwoningen. De zuidgevel geeft een geheel andere aanblik. Boven de hoge bakstenen wand, die de bergruimtes herbergt, hangen twaalf uitpandige balkons. Het is net of de architecten deze vergeten waren en ze er alsnog aangeplakt hebben.

Er zijn vijf gebouwen overgebleven van de oorspronkelijke bebouwing op het GWL-terrein. De eerste die we tegenkomen is het Magazijn, aan onze rechterhand, gebouwd in 1909. Dit voormalige magazijngebouw van de Gemeentewaterleiding is in opdracht van de huidige bewoners verbouwd. Het bevat nu negen koopwoningen, twee bedrijfsruimtes en een gemeenschappelijke hal waar geregeld optredens, lezingen en vergaderingen plaatsvinden. De woningen zijn door de bewoners ontworpen in samenspraak met architect Siem Goede van CASA-architecten. Daardoor zijn er negen geheel verschillende plattegronden ontstaan. Van de hoge plafonds is geprofiteerd door in de woningen entresols aan te brengen hetgeen de ruimtelijkheid van de woningen ten Goede is gekomen. De verbouw is een geslaagd voorbeeld van particulier opdrachtgeverschap.

De grote witte watertoren, waar het plein voor het Magazijn zijn naam aan te danken heeft, is in 1966 neergezet. Het doet nog steeds dienst als noodvoorziening, en bevat 1280 m3 water.

In dit achthoekige huisje werd ooit de druk op de waterleidingen in de stad geregeld. Omwonenden hebben het gebouwtje opgekocht en omgevormd tot het kleinste hotel van Amsterdam. Volledig ingericht is het zeer geschikt als tijdelijk appartement voor mensen die een tijdje in Amsterdam verblijven, maar ook voor een aparte huwelijksreis.